Blog grenzen stellen zonder schuldgevoel
Welkom bij een nieuwe blog van coachpraktijk Balans2me.
In deze blog wil ik extra aandacht besteden aan het onderwerp "grenzen stellen voor jezelf". Grenzen stellen blijkt voor veel mensen erg lastig te zijn en zorgt vaak voor een onnodig schuldgevoel. Worstel je hier zelf ook mee? Lees dan verder...
Herken je het volgende?
- "Ja is goed, ik help je wel even".
- "Natuurlijk kan ik dat er nog wel even bij doen".
- "Geen probleem hoor, ik pas me wel aan".
- "Oké, ik pak het wel even voor je".
Vaak zijn we geneigd om 'ja' te zeggen, zelfs als we vanbinnen 'nee' voelen.
Het gevolg: het kost ons veel energie en we lopen van binnen leeg. We voelen ons gefrustreerd, moe en worstelen met een schuldgevoel als we 'nee' zeggen. We hebben er moeite mee om voor onszelf te kiezen.
Waarom is het zo moeilijk om grenzen te stellen?
Vaak zit de angst om anderen teleur te stellen of zelf afgewezen te worden diep. We willen aardig gevonden worden en de vrede bewaren. We denken dat we anderen in de steek laten als we onze eigen behoeftes vooropstellen. Ook voelen we ons vaak verantwoordelijk voor het geluk en de gevoelens van anderen. Dit kan een aangeleerd patroon zijn vanuit de kindertijd, waarbij we geleerd hebben dat onze eigen behoefte minder belangrijk is dan dat van een ander. Dit gedrag kan uitputtend zijn en uiteindelijk leiden tot verlies van je eigen identiteit. Ook kan een gebrek aan zelfbewustzijn een rol spelen. Vaak zijn we zo gewend om onszelf voorbij te lopen, dat we de signalen van lichaam en geest niet meer herkennen. Signalen zoals spanning, irritatie en vermoeidheid zijn vaak de eerste tekenen dat een grens nadert of al overschreden is. Als we deze signalen niet opmerken, kunnen we ook niet op tijd ingrijpen. Dan is er nog de angst om als zwak of egoïstisch gezien te worden. Vaak nemen we te veel hooi op de vork, omdat we denken dat we alles zelf moeten doen, alle ballen hoog moeten houden en alles perfect moeten uitvoeren. Gedachten om te zeggen dat iets ons te veel is of dat we geen tijd hebben, voelt dan als falen of een gebrek aan inzet. Ook vinden we het vaak erg moeilijk om onze grenzen aan te geven, om de juiste woorden te vinden. Een gebrek aan communicatieve vaardigheden kan er voor zorgen dat we de confrontatie uit de weg gaan.
Maar wat als grenzen stellen juist een teken van zelfrespect is en de sleutel tot gezonde relaties?
Schuldgevoel is een signaal, geen feit!
Het schuldgevoel dat opduikt als we 'nee' zeggen, is vaak gebaseerd op oude patronen en overtuigingen.
Denk aan gedachtes als: "ik ben egoïstisch als ik aan mezelf denk", of "goede mensen helpen altijd anderen".
Besef dat deze gevoelens niet de waarheid zijn. We zijn niet egoïstisch als we voor onszelf kiezen en denken aan ons eigen geluk en onze eigen gezondheid. We zijn allemaal mensen met eigen behoeftes. Schuldgevoel is een emotie die ons vertelt dat we een grens overschrijden die we zelf hebben gesteld. Als we bijvoorbeeld altijd hebben geleerd dat we anderen moeten helpen en nu ineens iets anders doen, gaat ons interne alarm af. Door ons hiervan bewust te worden, kunnen we deze emotie observeren en ervoor kiezen om niet toe te geven aan dat oude patroon. Als we ons zelf voorbij lopen, omdat we altijd doen wat een ander vraagt krijgen we stress. Dit helpt ons zelf niet, maar ook een ander niet.
Het goede nieuws is dat grenzen stellen een vaardigheid is die we kunnen leren. Het begint met het herkennen van onze eigen behoeftes en gevoelens. Vervolgens gaan we met kleine stapjes oefenen hoe we duidelijk en respectvol naar anderen toe kunnen communiceren.
Praktische stappen om grenzen te stellen:
1. Identificeer je grenzen.
Voel je je vaak moe, overprikkeld, gestrest of onrustig? Dit zijn signalen dat er ergens een grens wordt overschreden.
Vraag jezelf het volgende af:
- Wat heb ik nu nodig?
- Waar voel ik me ongemakkelijk bij?
Jouw grenzen kunnen gaan over tijd, energie, emoties, of fysieke ruimte. Door ze te herkennen, kun je ze ook beschermen.
2. Start klein en wees duidelijk.
Oefen met kleine, laagdrempelige situaties. In plaats van meteen 'nee' te zeggen tegen een grote taak, kun je beginnen met zinnen als:
- Daar moet ik even over nadenken en ik kom erop terug.
- Die avond heb ik al iets anders gepland.
Wees direct en helder in je communicatie, zonder al te veel uit te leggen. Je hoeft je niet te verantwoorden voor jouw behoeftes.
3. Communiceer respectvol.
Grenzen stellen hoeft niet vijandig te zijn, integendeel, het is een vorm van respect naar jezelf én de ander. Zeg bijvoorbeeld:
- Ik vind het heel lief dat je aan me denkt, maar ik kan je hierbij niet helpen.
- Ik begrijp dat je iets van me vraagt, maar ik heb mijn handen vol.
Je spreekt vanuit je eigen behoeftes, niet vanuit een verwijt.
De voordelen van grenzen stellen:
Door duidelijk je grenzen aan te geven, creëer je ruimte voor jezelf. Je hebt meer energie, voelt je minder gestrest en bent in staat om je aandacht te richten op de dingen die echt belangrijk voor je zijn. Bovendien zorgt het voor betere en eerlijkere relaties. Mensen weten wat ze aan je hebben en zullen je uiteindelijk meer respecteren. Onthoud dat het schuldgevoel na het stellen van een grens tijdelijk is. Het is een oud patroon dat losgelaten mag worden. De voldoening van het zorgen voor jezelf en het beschermen van je eigen welzijn, is veel waardevoller op de lange termijn. Begin vandaag nog met kleine stapjes.
Welke grens ga jij vandaag stellen?
Ik hoop dat deze blog je kan helpen wanneer je worstelt met grenzen stellen. Mocht je behoefte hebben aan hulp en begeleiding via coaching, meld je dan aan voor een gratis kennismakingsgesprek.
Voor nu wens ik je een mooie dag en misschien tot ziens, in mijn coachpraktijk of via online coaching.
Warme groet,
Chantal